Małopolska była od zawsze regionem pogranicza – tu spotykały się i twórczo i łączyły różne kultury, tu znaleźli swe miejsce wyznawcy prawosławia, judaizmu czy członkowie kościołów protestanckich. Małopolska stała się w ten sposób Małą Ojczyzną mieszkających tu Ormian, Żydów, Słowaków, Romów, Łemków i Ukraińców. Ślady bytności przedstawicieli różnych religii można oglądać po dziś dzień, chociaż historia była tragiczna w skutkach dla wielu z nich, udało się zachować pamiątki. Są to nie tylko przedmioty gromadzone w muzeach i izbach regionalnych, ale również budynki: synagogi i cerkwie oraz nekropolie.
Zwiedzając Małopolskę warto wybrać się na Szlak Architektury Drewnianej, na którym spotkamy wyjątkowe zabytki architektury, w tym także i te wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Inną propozycją jest podążenie śladami małopolskich Żydów lub krakowskich świętych: ten niezwykły szlak oprowadzi nas po krakowskich zakamarkach pełnych świętości i ducha wiary. Wiele jest także miejsc związanych ze św. Janem Pawłem II, który z Małopolską jest bardzo silnie związany. Będąc papieżem także nie zapominał on o swoich korzeniach i o ziemi, z której wyrósł, na której przeplatały się losy wyznawców różnych religii. Bogate tradycje tolerancji znalazły także odbicie w jego działalności. Ojciec Święty spotykał się z prawosławnym patriarchą i z przedstawicielami kościołów ewangelickich. Jako pierwszy papież w historii odwiedził synagogę i świątynię islamską. Miał również kontakt z przedstawicielami wielu innych religii, zawsze głosząc przesłanie szeroko pojętego ekumenizmu.
Wędrując po całym regionie, nieraz będziemy mieli sposobność trafienia do miejsc, gdzie wciąż żyją mniejszości – także religijne – lub chociaż pamięć o nich. Zwiedzimy świątynie różnych wyznań, odwiedzimy cmentarze i zobaczymy wiele innych obiektów. Warto także odwiedzić liczne w regionie placówki muzealne oraz parki etnograficzne (skanseny), w których zebrano przykłady budownictwa regionalnego różnych grup etnograficznych i etnicznych. Kultura mniejszości wciąż jest żywa i propagowana podczas wielu wydarzeń artystycznych i festiwali. Wystarczy tutaj wymienić chociażby słynny festiwal Szalom na Szerokiej, co roku przyciągający gości z całego świata, którzy swoim życiem i działalnością propagują kulturę żydowską i dbają o pamięć o losie swoich braci w wierze. Mnóstwo jest również wydarzeń związanych z dawnymi zwyczajami chrześcijańskimi, jak chociażby krakowski Emaus, odbywający się od XVI w. w Poniedziałek Wielkanocny, wybory najpiękniejszej palmy wielkanocnej w Lipnicy Murowanej czy też procesje na Boże Ciało.
Małopolska pełna jest ducha sacrum, którego poczuć można niemalże w każdym miejscu: monumentalne świątynie murowane, drewniane cuda cerkiewne czy nawet przydrożne krzyże i kapliczki postawione na pamiątkę szczególnych wydarzeń w okolicy. Przemierzając Małopolskę nie sposób nie zwrócić na nie uwagi...