Grekokatolicy to wspólnota chrześcijan obrządku bizantyńskiego, uznająca zwierzchność papieża i dogmatykę katolicką, lecz zachowująca prawosławne odrębności liturgiczne i prawne (język liturgii, kalendarz juliański, hierarchię kościelną, małżeństwo księży przed święceniami). Powstanie w Polsce struktury kościoła grekokatolickiego, zw. unickim, datuje się na rok 1596. Na synodzie w Brześciu Litewskim została wówczas podpisana unia między kościołem katolickim a prawosławnym. Na jej mocy, część duchownych prawosławnych ze wschodnich obszarów dawnej Rzeczypospolitej, przyjęła zwierzchność biskupa Rzymu. Podpisanie unii na wiele lat zaostrzyło stosunki między wyznawcami prawosławia a unitami. Po II wojnie majątek Kościoła grekokatolickiego został przejęty przez państwo, a duchowni byli prześladowani. Sytuacja zmieniła się po 1999r, kiedy papież powołał metropolię przemysko-warszawską. Jest ona podzielona na archidiecezję przemysko-warszawską i diecezję wrocławsko-gdańską. Liczbę wiernych w Polsce szacuje się na ok. 55 tys. osób. Do najważniejszych grekokatolickich świąt należą Boże Narodzenie (7 I), Wielkanoc, Chrzest Pański (19 I), Ofiarowanie Pańskie (15 II), Zwiastowanie Bogurodzicy (7 IV), Niedziela Palmowa, Wniebowstąpienie Chrystusa, Dzień Świętej Trójcy - Pięćdziesiątnica, Przemienienie Pańskie (19 VIII), Zaśnięcie Bogurodzicy (28 VIII), Narodzenie Bogurodzicy (21 IX), Podwyższenie Krzyża Świętego (27 IX) i Ofiarowanie Bogurodzicy (4 XII). W Małopolsce grekokatolicy zamieszkują głównie jej południowo-wschodnią część – od Beskidu Sądeckiego po Beskid Niski. Parafie unickie znajdują się w Bielance, Gładyszowie, Gorlicach, Krakowie, Krynicy-Zdroju, Łosiach, Nowicy, Nowym Sączu, Pętnej, Rozdzielu, Śnietnicy, Uściu Gorlickim, Owczarach i Wysowej-Zdroju. Wiele dawnych cerkwi greckokatolickich zostało przejętych przez parafie prawosławne lub katolickie – m.in. w Kwiatoniu, Hańczowej, Powroźniku, Tyliczu, Muszynce, Polanach, Bereście, Leluchowie, Leszczynach czy Szczawniku. Lokalne sanktuarium greckokatolickie, jak i prawosławne, znajduje się na Świętej Górze Jawor, w Beskidzie Niskim.  Na miejscu objawienia się Matki Bożej w 1925r wzniesiono drewnianą cerkiew. Główne uroczystości w sanktuarium odbywają się 12 lipca w święto świętych apostołów Piotra i Pawła, kiedy ma miejsce pielgrzymka z położonej nieopodal Wysowej. Wierni niosą krzyże, które są wkopywane na terenie przy cerkwi. Ważne uroczystości obchodzone są również w święto Opieki Matki Bożej (14.10) i w piątą niedzielę po Wielkanocy, kiedy święcona jest woda z położonego obok cerkwi źródełka. Społeczność greckokatolicka w Małopolsce to nie tylko kult wyznania ale również kultywowanie tradycji. Watra Łemkowska to coroczne święto kultury łemkowskiej odbywające się w lipcu w miejscowości Zdynia. Bardzo ciekawą formą łączenia religii z kulturą są okazjonalne „Kermesze”, szczególnie popularne w mniejszych parafiach greckokatolickich w południowowschodniej Małopolsce. „Kermesze” organizowane są w miesiącach jesiennych przy okazji świąt parafialnych. Sztandarową imprezą kulturalną na terenie powiatu gorlickiego jest Festiwal Muzyki Cerkiewnej, gromadzący każdego lipca szeroką publiczność.