Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Kamieniołomy na Zakrzówku i kapliczka na rogu ulic Wyłom i Pychowickiej Kraków

Kamieniołomy na Zakrzówku i kapliczka na rogu ulic Wyłom i Pychowickiej Kraków

Jezioro. Brzegi porośnięte krzewami.

ul. Wyłom, 30-373 Kraków Region turystyczny: Kraków i okolice

Zakrzówek położony na wzniesieniu Krzemionki Zakrzowskie, to jedno z ciekawszych miejsc w Krakowie. W kamieniołomach na Zakrzówku od początku XX wieku wydobywano wapienie. Po zakończeniu eksploatacji wyrobisko wypełniła woda. W ten sposób powstał malowniczy obszar atrakcyjny krajobrazowo i rekreacyjnie.

Nazwa Zakrzówek pochodzi od dawnego, topograficznego określenia miejsca za krzami, czyli krzakami. Zakrzówek to też stara wieś włączona w granice Krakowa w 1909 roku. Taka data widnieje na kapliczce Jezusa Miłosiernego i Matki Boskiej.

W kilku miejscach Krzemionek Zakrzowskich od kilkuset lat wydobywano wapienie skaliste do celów budowlanych. Ale największy kamieniołom Zakrzówek powstał w latach 1906–1991, gdy zaczęto wydobycie wapienia dla przemysłu wapienniczego i cementowego. Od 1909 roku łomy zakrzowieckie eksploatowały austriackie, później polskie Zakłady Sodowe Solvay, a po drugiej wojnie światowej Krakowskie Zakłady Sodowe. Od września 1940 roku do października 1941 roku w kamieniołomie pracował Karol Wojtyła. Układał tory, wysadzał dynamitem wapienne skały, rozbijał bloki skalne i ładował tłuczeń na wagoniki kolejki wąskotorowej, która woziła surowiec do produkcji sody do fabryki chemicznej Solvay w Borku Fałęckim. W 1957 roku wyrobisko osiągnęło powierzchnię ponad 23 hektarów i głębokość do 45 metrów na czterech poziomach eksploatacyjnych. W 1991 roku po dojściu do poziomu wodonośnego, wypełniło się turkusową wodą Zalewu Zakrzówek.

Unikatowy krajobraz tworzą Skałki Twardowskiego z urwistymi klifami wyrastającymi wprost z turkusowej tafli wody. Według legendy, właśnie tu Mistrz Twardowski wykładał magię i czarnoksięstwo, a po wybuchu w jego laboratorium powstały Skałki Twardowskiego. Dziś są one rajem dla amatorów wspinaczki skałkowej z wytyczonymi drogami wspinaczkowymi, wyposażonymi w stałą asekurację. Mniejsze łomy i inne ślady wydobycia tworzą atrakcyjny, poeksploatacyjny krajobraz geologiczny. W wapieniach, w wyniku erozji mechanicznej i zjawisk krasowych wywołanych przez wody płynące po powierzchni i wnikające w szczeliny skalne, powstał system jaskiń oraz pojedyncze studnie, schroniska i kominy. W tym Jaskinia Twardowskiego długości 500 metrów.

Zalew Zakrzówek składa się z dwóch zbiorników połączonych przewężeniem, tworzących malowniczy krajobraz wapiennych skał kontrastujących z taflą wody. Brzegi zalewu od dawna przyciągają amatorów wypoczynku, turystów i mieszkańców okolicy. Ale kąpiel w zalewie była niebezpieczna i zabroniona.

Część wzgórza zagospodarowano jako nowoczesny rekreacyjny Park Zakrzówek, który otwarto w czerwcu 2023 roku. Rozpościera się z niego piękna panorama na miasto. Zagospodarowano zalew i urozmaicone, zielone tereny wykorzystywane przez mieszkańców Krakowa i turystów pieszych i rowerowych. Uwzględniono przy tym warunki ochrony środowiska oraz gatunków roślin i zwierząt, takich jak: storczyki, motyle modraszki, kumaki nizinne i wiele żab. Otwarto brodzik dla dzieci oraz pięć ażurowych basenów pływających o różnej głębokości. Poza kąpieliskiem urządzono toalety, przebieralnie i prysznice, wytyczono i oznakowano ścieżki spacerowe i biegowe oraz ścianki wspinaczkowe, pojawiły się miejsca do grillowania i piknikowania, zamontowano pitniki, stoły do ping-ponga i huśtawki, urządzono strefy workout i punkty obserwacyjne oraz kąpielisko dla psów. Piękne, turkusowe jezioro otoczone skalistymi urwiskami i zielenią stało się dostępnym, bezpieczny kąpieliskiem i miejscem wypoczynku.


Powiązane treści