Facebook link
Jesteś tutaj:
Powrót

Kościół świętej Marii Magdaleny Muzeum imienia Władysława Orkana Rabka-Zdrój

Kościół świętej Marii Magdaleny Muzeum imienia Władysława Orkana Rabka-Zdrój

Drewniany kościół z wysoką wieżą i dachem krytymi gontem. Wokół kościoła kilka drzew.

ul. Sądecka 6, 34-700 Rabka-Zdrój Region turystyczny: Gorce i Beskid Wyspowy

tel. +48 182676289
fax. +48 182676365
tel. +48 182676747
Dawny modrzewiowy kościół parafialny, położony nieopodal doliny Raby, jest najcenniejszym zabytkiem miasta. Znajduje się w nim muzeum prezentujące sakralne wyposażenie i zbiory etnograficzne z okolic Rabki i Podhala, zajmujące się zbieraniem i popularyzacją regionalnej kultury górali zagórzańskich. Dziś w zbiorach znajduje się około 5000 eksponatów, w tym jedna z większych w kraju kolekcja świątków ludowych.

Parafia rabczańska powstała w 1559 roku. Świątynię, z założonym w 1621 roku cmentarzem, zbudowano w latach 1600–1606, na miejscu pierwszego kościoła z 1565 roku, ufundowanego przez kasztelana krakowskiego Wawrzyńca Spytka Jordana, który pod koniec XVI wieku zniszczył pożar lub powódź. Kościół w 1634 roku konsekrował biskup krakowski Tomasz Oborski. W XVIII wieku dobudowano masywną wieżę i wieżyczkę na sygnaturkę oraz przekształcono wnętrze, zbudowano sklepienia kolebkowe i chór muzyczny. W 1908 roku rolę kościoła parafialnego przejęła nowa, murowana świątynia. W 1913 roku oraz w latach 30. XX wieku kościół remontowano.

To budowla zrębowa na kamiennym fundamencie, o ścianach obitych gontem z prostokątną, szerszą nawą z przedsionkiem, z prezbiterium zamkniętym wielobocznie z zakrystią. Potężną, kwadratową wieżę konstrukcji słupowo-ramowej o pochyłych ścianach z nadwieszoną izbicą, wieńczy baniasty, barokowy, gontowy hełm z latarnią. Nawę i prezbiterium kryje jednokalenicowy dach gontowy, nad którym góruje barokowa wieżyczka na sygnaturkę. W Ogrójcu na zewnętrznej ścianie prezbiterium umieszczono współczesne rzeźby świętych i Chrystusa Dobrego Pasterza, o rysach twarzy papieża Jana Pawła II.

Wnętrze świątyni kryje pozorne sklepienia kolebkowe, w nawie z zaskrzynieniami. Wyposażenie pochodzi z XVIII i XIX wieku. Uwagę zwraca grupa Ukrzyżowania z 1775 roku, rokokowe ołtarze boczne i neobarokowy ołtarz główny z połowy XIX wieku, ambona z XIX wieku oraz chór muzyczny i prospekt organowy z 1778 roku. Sklepienia i ściany pokrywa rokokowo-klasycystyczna polichromia figuralno-ornamentalna z 1802 roku, dzieło proboszcza księdza Andrzeja Antałkiewicza, zachowały się też fragmenty wczesnobarokowe z 1628 roku. W ołtarzu bocznym umieszczono obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVI wieku, dawniej część tryptyku. Na ścianie nawy między belkami górale umieścili ludzkie zęby, aby wyprosić łaskę świętej Apolonii, patronki od bólów zęba.

W latach 1929–1936 roku, dzięki staraniom księdza Justyna Bulandy i oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, w kościele utworzono muzeum ze zbiorami sakralnymi i etnograficznymi. Nadanie muzeum imienia Władysława Orkana odbyło się za zgodą pisarza zwanego „piewcą gorczańskiego pejzażu”.

Zbiory etnograficzne w wieży obejmują eksponaty z końca XIX i początku XX wieku. Są tu sprzęty gospodarskie i pasterskie, narzędzia i wyroby rzemieślnicze w tym garncarza, cieśli, stolarza, bednarza, kołodzieja, kowala i szewca, stroje górali podhalańskich i Zagórzan, sztuka ludowa, w tym ludowe rzeźby i świątki, instrumenty muzyczne i zabawki. Poza tym zdjęcia rodzinne Władysława Orkana i dwa namalowane przez niego pastele. Drewnianym Chrystusem Frasobliwym z kolekcji zachwycił się Pablo Picasso w czasie pobytu na kongresie we Wrocławiu w 1948 roku. Ciekawa jest kolekcja 31 rzeźb i kilku skrzypiec orawskiego prymitywisty Karola Wójciaka zwanego Heródek. Muzeum organizuje wydarzenia kulturalne prezentujące kulturę regionu, wystawy czasowe, koncerty muzyki organowej i warsztaty.

Kościół otacza kamienny mur z XVIII wieku z gontowym daszkiem, z ozdobnymi bramami i stacjami drogi krzyżowej, oraz wielowiekowe, pomnikowe dęby, lipy i jesiony. Na terenie przykościelnym zachowały się trzy kamienne nagrobki z dawne cmentarza, stoi też rzeźba patrona muzeum. W 2000 roku umieszczono tablicę upamiętniającą pierwszego kustosza i jednego z inicjatorów powstania muzeum księdza Justyna Bulandę.

Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej


Powiązane treści